सिंघिया किनारको एउटा अभियान

कथामा बताइने देवीदेवताका लीलालाइ मूर्तिमा आकार दिनेहरु व्यस्त छन । केही ज्यावल लिएर सिमेन्टका प्रतिमामा टुक-टुक पार्दै । केही गिलो माटो र औजार लिएर मूर्तिका आँखीभौ,हात र टाउको मिलाउदै । दृश्य कुनै हस्तकला कारखाना वा संग्रहालयको होइन । विराटनगर-१ स्थित सिंघिया खोलासगै परोपकारघाटछेउको खुला मैदानमा यो एउटा अभियानले आकार पाइरहेको अवस्था हो । अभियान हो - एक हजार आठ मूर्ति तयार पार्ने ।

यहा एक/दुइ वा दस-

बीस होइन सयौं मूर्ति छन । र, यिनका बीचमा माटोको ३१ फीट अग्लो

शिवजीको मूर्तिमा आँखीभौं मिलाइ रहेका ४६ वर्षे पण्डित तपस पाल मुस्काउँछन् । 'यो त साँचो बनाउनलाइ हो, दुइ सहयोगीसगै जुटेका उनले भने 'बनेपछि प्लास्टोपेरिसको साँचो बनाउछु, अनि त्यसमा सिमेन्टको ढलाइ गरेपछिमात्र खास मूर्ति बन्छ ।' जातैले मूर्तिकार पाल । ध्यान अन्य मुरि्तमा छैन । 'सबैभन्दा ठूलो मूर्ति बनाउने मेरो जिम्मा हो, मेरो यसमै ध्यान छ' उनले सुनाए ।

भारतको पश्चिम बंगालबाट बाबुका साथ आठ वर्षको छदा नेपाल पसेको बताउने पालका लागि यसपटक सिंघिया किनारमा लगाउने मेलामा सबैभन्दा आकर्षक मूर्ति बनाएर दिनु कम चूनौतिको काम भने

होइन । धरान प्रवेशद्धारमा रहेको सिरिजंघा, लहानमा मधेस आन्दोलनका सहीद रमेश यादवलगायतका सालिक बनाइसकेका पालले भने 'यहा म पैसाको मुख हेरेर काम गर्न आएको होइन, यो मूर्ति नै मूर्ति भएको ठाउ बन्छ भनेर आफ्नो पनि

कृति रहोस भनेर आएको हो ।'

राजधानीमा मेटल क्राफ्टसका दुइ कारखाना चलाउने यी कलाकार भगवानका मूर्ति बनाउने जिम्मा पाएकोमा मख्ख मात्र छैनन । 'यसमा मेरो धेरै सपना छ, अर्धकदको आकारमा बनाइने मूर्ति राख्ने ठाउ देखाउदै भन्छन 'उदघाटन गर्नलाइ यसले माला लगाइदेओस यस्तो बनाउने सपना छ ।'

आफुहरुको कृति राम्रोमा दरियोस भन्ने सपना बोकेकाहरुमा पाल अग्रणी भएपनि यो भेला गगनशिव त्रिनेत्रेश्वर महादेव १००८ मूर्ति निर्माण समितिले जुटाएको हो । सचिव अमितकुमार चौधरी भन्छन 'यसको लागत धेरै ठूलो हुने भएको छ । तर, सबै दानमा चलाउने हाम्रो अभियान हो ।'

समितिले गत साउन दोस्रो सातादेखि यहा मूर्ति बनाउन सुरु गराएको हो । आगामी माघ अन्तिम सातामा सबै तयार पारेर एक महिने मेला लगाउनु समितिको पहिलो उदेश्य छ । 'सबै मूर्ति सिमेन्टका बलिया हुन भनेर बनाउन थालिएको छ, चौधरीले भने 'यसपालि एक सय आठवटा सिमेन्ट र अरु माटोका हुनेछन ।' सिंघिया किनारको करीव डेढ बिघामध्ये आधा जमिनमा बासका खर-परालले छाएका झुप्रामा मूर्ति राखिनेछन । अभियानका लागि समितिले तीन वर्षे योजना बनाएको छ । 'पहिलो वर्ष शिवरात्रीलाई ध्यानमा राख्दै मेला लगाउने, पछि सधैंका लागि यो ठाउलाइ तीर्थस्थलको रुप दिने, समिति सह-सचिव रामु कामतले भने 'अहिले दाताहरुले आ-आफ्नो

नाममा लागत दिएर सिमेन्टका मूर्ति राखिदिनोस भन्न थालेका छन ।'