Friday, January 1, 2010

इ-मेलभन्दा पर्तिर

दार्जिलिङको कालिङपोङ गर्ल्स हाइस्कुलमा भौतिकशास्त्र पढाउने समिरन पालले क्यामेरा भएको मोवाइल किने । त्यसले खिचेका तस्बिर इ-मेलबाट आफन्तलाइ आदानप्रदान गर्दागर्दै विचार आयो - 'यसलाई ब्लगमा किन नराख्ने
?' जीमेलको च्याटमा भेटिएका उनले भने 'राख्दै गइयो,साथी पनि बन्दै गए । उनीहरुको हौसलाले पनि अझै धेरै फोटो गर्ने जागर बढदो रहेछ ।' सन २००७ मार्चदेखि
फोटोब्लगर बनेका यी शिक्षकले
आफ्नो पेजमा हालसम्म २ सय २० पटक तस्बिरहरु राखेका छन । उनका तस्बिरहरु हेरेर भिजिटरहरुले
गरेको 'कमेन्ट' को संख्या १ हजार ३ सय पुगेको छ । 'मलाइ ब्लगले नौलो संसारसग परिचित गराउछ, उनी भन्छन 'साथीहरुका तस्बिर हेर्दा आफुले केही फरक गर्नु उपयुक्त हुन्छ भन्ने लागिरहन्छ ।' उनले राखेका तस्बिरहरुमा दार्जिलिङका दृश्यमात्र छैनन ,
फुल-पात र तिनलाइ प्रकाशको अवस्था अनुसार फरक फरक समयमा हेर्दा कस्तो मोहक देखिन्छ भन्ने पनि छ ।
वेब पेज डिजाइनरलाइ सम्पर्क नगरी, डोमेन र होस्टका लागि रकम पनि खर्च नगरी आफुलाइ राम्रा लागेका कुरा इन्टरनेटमा राख्न चाहने भिजिटरका लागि ब्लग सजिलो माध्यम बनेको छ । धेरै वेबसाइटहरुले आफ्ना भिजिटरका लागि सितैंमा यो सुविधा दिएका छन । आफ्ना लेख,दैनिकी होस वा तस्बिरहरु । थरि-थरिका साइटले थरि-थरि सुविधा दिएका छन । फोटोब्लग, फेसबुक,
ट्याग्ड,फ्लीकर र ब्लगरडटकमलगायत यस्ता सयौं यस्ता साइट छन , जसमा रुची अनुसारको
छनोटको सुविधा भिजिटरलाइ छ । इमेलबाट आफ्ना कुरा र तस्बिर आदानप्रदान गर्न जानेकाहरुका लागि अलि अघि बढ्ने बाटो ब्लगले खुला गरेको छ । हटमेल र याहूका म्यासेन्जर, अनि गुगलको च्याटमा पनि बस्नेहरु घटबढ भइरहेका बेला नया खुल्दै गरेका साइटले दिएका यस्ता सुविधाले नेट ब्राउजरको बाटो फराकिलो हु“दै आएको हो । ब्लगहरुमा युजर बनाउनेका लागि आफ्ना कुरा लेख्ने मात्र होइन फोटो, रुचीका साइट र भिडियोका लिंक राख्ने सुबिधा पनि छन । फोटोब्लगरका लागि पेज बनाउन दिने
साइटले साथी बनाउन,प्रतिक्रिया दिन, आफुले मन पराएका अरुका तस्विर आफ्नो सूचीमा राख्न र पाहुना पुस्तिकामार्फत सल्लाह
दिन सकिने सुविधाका अप्सन पनि समावेश गरेको पाइन्छ ।
समीरनकै हाराहारी मितिदेखि फोटोब्लगर बनेकी मेडिकल जर्नलहरुमा लेख लेख्ने पोल्याण्डकी क्रिष्टिना नाइपलको पेज निरन्तर 'अप्डेट
' छ ।
पछिल्लोपटक गत सोमबार उनले पेरिसको फेशन कता पुगेको छ भन्ने देखाउन जुत्ताका तस्बिर ब्लगमा राखिन ।
मोटा ठूला हिलयुक्त जुत्ताका तस्बिर मुन्तिर उनले लेखेकी छन -पत्याउनु हुन्न भने हेर्नुस मात्र यसले काम गर्छ । 'ब्लग फरक खालको टेष्ट रहेछ, मैले जब थाले, निरन्तरता दिएकी छु ।' क्रिष्टिना भन्छिन ,'फोटोको ब्लगमा लेख लेख्दिन, यो ठाउ मान्छेलाइ बोर हुने कुरा राख्ने होइन ।' फरक स्वादका लागि फरक साइटहरुको उपयोग आवश्यक रहेको उनको बुझाइ छ । उनले युजर बनाएदेखि हालसम्म ९ सय ८९ पटक अप्डेट गरेर भिजिटरका ८ हजार ७ सय
५३ वटा प्रतिक्रिया प्राप्त गरेकी छन ।
कान्तिपुर एफएमका फोन-इन कार्यक्रमहरुमा कुनै समय विराटनगरबाट 'रामभरोस चुलबुले'को उपनाममा धेरै फोन गरेर छुट्टै पहिचान बनाएका पंकजहरि शर्माको पनि फोटोब्लग छ । पेजमा उनले मुलुकका अग्ला राजन अधिकारीसग खिचाएको तस्बिर देखिन्छ । तर, उनले करीव डेढ वर्षदेखि अप्डेट गर्न छाडेका छन । 'अहिले फेसबुक हेरिन्छ, उनले भने 'त्यही भएर त्यो ब्लग अप्डेट हुन छाडेको हो । कतिवटा साइट हेरेर सक्नु -' इटहरीको नमस्ते एफएममा सांगीतिक प्रतिभाको खोजी सम्बन्धी कार्यक्रम पनि चलाउन थालेपछि ब्लगबाहेक आफ्नो गजगज डटकम भन्ने साइट पनि चाहेजसरी उपयोगी बनाउन समय अपुग भएको उनी सुनाउछन ।
भारतको मुम्बइमा सिभिल इन्जिनियरिङमा स्नातक पढदै गरेका जोधपुरका आशिष समदरिया भन्छन् 'छनोटको
बाटो खुला भएपछि उपयोग किन नगर्ने -' रहरले सुरु गरेको फोटोग्राफीले उनलाइ तस्बिर संकलनमा धनी बनाएको अनुभव हुन्छ । उनी भन्छन् 'फोटो सबैले गर्नुपर्छ, अनि त्यो फोटो कहा कसरी र किन खिचिएको हो भन्ने जानकारी पनि अप्डेट गर्नुपर्छ ।' पाचवटा छुट्टाछुट्टै ब्लग बनाएका भारतको बेंगलोरका गोपाल एमएसले पुरानो फोटोब्लग अप्डेट गर्न छाडेका छन । बिज्ञापन एजेन्सी चलाउने गोपाल भन्छन् 'दिनहु कामको लोडले ब्लगमा फोटो अप्डेटको ध्यान हटदो रहेछ ।' इन्टरनेटको रुची कामको अनिवार्य तालिकाभित्र परेपछि मान्छेले छनोट गरेर हिड्नुपर्ने उनको बुझाइ छ । कामको बोझका कारण धेरैपटक इमेलको च्याटमा बस्दा पनि अरुले नदेख्ने 'इनभिजिबल' अप्सनमा आफुलाइ राखेर बस्नुपर्ने भएको बताउदै उनले भने 'साथीहरु आए भने कुराकानी सुरु हुन्छ, कामको मेलो हटछ ।' च्याटमा नियमित हुन नसकेपनि कुनै न कुनै ब्लग पेजलाई अप्डेट गर्ने रुचीलाइ निरन्तरता दिएको उनी बताउछन ।
झापाका कुमार लुइटेल र सुव्रत न्यौपानेले चलाएको ब्लग दुवैको दैनिकी भन्दा फरक छैन । कारण, दुवैले ब्लगमा जिल्लाका समाचार अप्डेट गर्ने गरेका छन । इटहरीस्थित सप्तकोसी एफएमको समाचार शाखामा कार्यरत शेखर ढकालले ब्लगलाइ कामभन्दा केही फरक बनाएका छन । उनले कविता र मुक्तक राखेर ब्लगमा आफ्नो साहित्यिक रुचीलाइ समेटेका छन । फोटोपत्रकार शैलेन्द्र खरेलले आफ्नो ब्लगपेजलाई नौलो रुपमा पस्केका छन । उनले सामान्यभन्दा अलि पृथक शैलीमा खिचिएका तस्बिरलाई जानकारीसहित राख्ने गरेका छन् । अंग्रेजी राम्रो जानिदैन भनेर मन मार्ने नेपाली इ-मेल युजरहरुका लागि नेपाली भाषाका विभिन्न फन्टलाइ युनिकोडमा रुपान्तर गर्न सकिने प्रविधि उपयोगी बनेको छ । फेसबुक चलाउने धेरै नेपालीले अहिले कान्तिपुर वा प्रितीलगायतका फन्टलाइ सजिलै नेपाली युनिकोडमा रुपान्तर पाएको सुविधा उपयोग गर्दै आएका छन ।
दुबइमा रहेका छोरा र धनगढीमा रहेकी छोरीको ढिपीले इ-मेल चलाउन सिकेका विराटनगरको स्नातकोत्तर क्याम्पसका नेपाली विषयका प्राध्यापक कृष्ण वस्ती फेसबुकको यात्रामा रमाएका छन् । 'रहरले सिकियो, उनले भने 'धेरै उपयोगी रहेछ ।' प्राध्यापनका २९ वर्षमा फेसबुकका माध्यमले धेरै बाहिर गएका आफ्ना विद्यार्थीलाइ भेटेको उनको भनाइ छ । 'नेपाली युनिकोडले काम गर्न धेरै सजिलो बनाएको छ, इ-मेल आदानप्रदान निरन्तर भएपछि साहित्यका साइट र ब्लग हेर्न पनि जान्ने भएको उनको भनाइ छ । 'ब्लग बनाउन जानिसकेको छैन तर, त्यति गाह्रो पनि रहेनछ, तयारीमा रहेका उनले भने 'अहिले इ-मेलबाटै नेपालीका धेरै कुरा सम्पादनका लागि मकहा आउन थालेकाले ब्यस्त भएको छु ।' सकारात्मक उदेश्यका लागि इन्टरनेट चलाउन चाहने सबैले उपयोगी कुरा पाउने उनी बताउँछन् ।

No comments: